- info@certin.ir
- 021-88080230
- 09394882150
در اقتصاد جهانی امروز، گواهینامه های بین المللی ISO به عنوان نشانگر های کلیدی توان رقابتی و تعهد به کیفیت شناخته می شوند. آمار منتشرشده توسط سازمان بین المللی استاندارد سازی نشان می دهد که کشور های پیشرفته صنعتی به طور مداوم بیشترین سهم از گواهینامه های معتبر را به خود اختصاص می دهند. بر اساس گزارش ISO Survey 2022، حدود ۱.۲ میلیون گواهینامه فعال در سراسر جهان وجود دارد که توزیع آنها به شدت تحت تأثیر ظرفیت تولیدی، حجم صادرات و سطح بلوغ صنعتی کشور ها است.
جالب توجه اینکه چین به تنهایی یک سوم کل گواهینامه های جهانی را در اختیار دارد، این آمار به وضوح ارتباط بین توسعه اقتصادی و استانداردسازی را نشان می دهد. در ادامه، با بررسی ببیشترین گواهینامه های صادر شده ایزو در جهان و کشور هایی که آنها را دریافت کرده اند، الگو های موفقیت در این حوزه را تحلیل خواهیم کرد.
در جهان امروز که استاندارد های بین المللی به ابزاری کلیدی برای رقابت در بازار های جهانی تبدیل شده اند، برخی کشور ها به صورت چشمگیری در دریافت گواهینامه های ISO پیشتاز هستند. بر اساس آخرین گزارش های سازمان بین المللی استانداردسازی، پنج کشور صنعتی جهان بیشترین سهم از گواهینامه های صادر شده ایزوی معتبر را به خود اختصاص داده اند. این کشور ها با سرمایه گذاری گسترده در سیستم های مدیریت کیفیت، نه تنها موقعیت خود در تجارت جهانی را تقویت کرده اند، بلکه به الگویی برای دیگر کشور ها تبدیل شده اند. در ادامه به بررسی جداگانه هر یک از این کشور های پیشرو می پردازیم.
چین با کسب بیش از 400,000 گواهینامه های صادر شده ایزو 9001 در سال 2022، به تنهایی حدود یک سوم کل گواهینامه های جهانی را در اختیار دارد. این حجم عظیم از گواهینامه ها عمدتاً در بخش های صنعتی مانند الکترونیک (45%)، خودروسازی (30%) و تولیدات صنعتی (25%) متمرکز شده اند. دولت چین با اجرای برنامه های تشویقی و الزامات سختگیرانه، شرکت ها را به دریافت استاندارد های بین المللی ترغیب کرده است. رشد 12 درصدی سالانه گواهینامه های صادر شده ایزو در این کشور، نشان دهنده عزم جدی چین برای تسلط بر بازار های جهانی است. این کشور از استاندارد ها به عنوان ابزاری برای افزایش اعتبار محصولات صادراتی خود استفاده می کند.
ایتالیا با داشتن حدود 130,000 گواهینامه های صادر شده ایزو 9001 در رتبه دوم جهانی قرار دارد. تمرکز اصلی این کشور بر صنایع کوچک و متوسط خود بوده که حدود 60% از گواهینامه ها را به خود اختصاص داده اند. بخش های مد، طراحی و مواد غذایی ایتالیا با دریافت این استاندارد ها، توانسته اند موقعیت خود را در بازارهای لوکس جهانی تثبیت کنند. دولت ایتالیا با اجرای برنامه های حمایتی، هزینه های دریافت گواهینامه را برای شرکت های کوچک کاهش داده است. رشد 8 درصدی سالانه گواهینامه های صادر شده ایزو در این کشور نشان دهنده توجه ویژه به استانداردسازی است.
آلمان به عنوان قدرت صنعتی اروپا با داشتن 70,000 گواهینامه های صادر شده ایزو 9001 در رتبه سوم جهانی قرار دارد. صنایع خودروسازی (40%)، ماشین آلات صنعتی (30%) و فناوری های پیشرفته (20%) بیشترین سهم را در این گواهینامه ها دارند. شرکت های آلمانی استاندارد ها را به عنوان بخشی از فرهنگ کیفیت خود پذیرفته اند. سیستم آموزشی-حرفه ای دوگانه آلمان نقش مهمی در ترویج استاندارد های کیفیت داشته است. این کشور همچنین در استاندارد های زیست محیطی (ISO 14001) پیشتاز است.
ژاپن با در اختیار داشتن حدود 60,000 عدد از گواهینامه های صادر شده ایزو 9001، نمونه بارز تلفیق سنت های کیفیت محور با استاندارد های مدرن است. فلسفه کایزن یا بهبود مدوام در این کشور باعث شده تا استاندارد ها به بخشی از DNA صنعت تبدیل شوند. صنایع الکترونیک (35%)، خودروسازی (30%) و فناوری های پیشرفته (25%) بیشترین گواهینامه ها را دریافت کرده اند. دولت ژاپن با برنامه های ویژه، شرکت ها را به دریافت استاندارد های ترکیبی (مانند ISO 9001 + ISO 14001) تشویق می کند. توجه ویژه به کیفیت در زنجیره تأمین، ژاپن را به الگویی برای استانداردسازی تبدیل کرده است.
هند با داشتن حدود 50,000 عدد از گواهینامه های صادر شده ایزو 9001، به عنوان نماینده اقتصاد های نوظهور در این فهرست قرار دارد. بخش فناوری اطلاعات (40%)، تولیدات صنعتی (30%) و خدمات (20%) پیشتاز دریافت گواهینامه ها هستند. دولت هند با اجرای برنامه “Make in India”، انگیزه های مالیاتی برای شرکت های دارای گواهینامه ISO ایجاد کرده است. رشد 15 درصدی سالانه اخذ گواهینامه در هند، نشان دهنده تحول سریع در نظام کیفیت این کشور است. هند به عنوان یکی از بازار های آینده دار استانداردسازی جهانی شناخته می شود.
ایران با در بر داشتن حدود ۱۵,۰۰۰ گواهینامه های صادر شده ایزو 9001 در سال ۲۰۲۲، فاصله قابل توجهی با کشور های پیشرو دارد که عمدتاً ناشی از سه چالش ساختاری است. نخست، وابستگی به درآمد های نفتی باعث غفلت از استانداردسازی در بخش صنعت شده است. دوم، تحریم های بین المللی دسترسی به فناوری های روز ممیزی را محدود کرده است. سوم، تعداد کم شرکت های صادرات محور (تنها ۱۲٪ از صنایع) انگیزه کمی برای اخذ گواهینامه های بین مللی ایجاد کرده است. با این حال، صنایع دارویی و پتروشیمی ایران با رشد ۲۵ درصدی گواهینامه ها در پنج سال اخیر، نشانه های امیدوارکننده ای از تحول ارائه داده اند.
در کنار مدیریت کیفیت، سه استاندارد دیگر در کشور های پیشرو مورد توجه ویژه قرار گرفته اند:
جالب اینکه سهم این گواهینامه های صادر شده ایزو در ایران به ترتیب تنها ۱۸٪، ۱۲٪ و ۹٪ از کل گواهینامه ها است که نشان دهنده تمرکز تک بعدی بر ISO 9001 است. صنایع پیشرفته جهانی به سمت دریافت گواهینامه های ترکیبی (مانند ISO 9001+14001+45001) حرکت کرده اند که این رویکرد در ایران کمتر دیده می شود.
